Obliczenie rocznego kosztu ładowania samochodu elektrycznego z instalacji fotowoltaicznej jest możliwe i może dać bardzo precyzyjny obraz realnych oszczędności wynikających z użytkowania zielonej energii. Kluczowym czynnikiem w tym procesie jest znajomość średniego zużycia energii przez pojazd, rocznego przebiegu, efektywności instalacji PV oraz sposobu jej rozliczania – szczególnie w kontekście systemu net-billing. Dla wielu użytkowników instalacja fotowoltaiczna oznacza niemal darmowe ładowanie auta, ale warto uwzględnić również koszty amortyzacji systemu, ewentualnego magazynu energii oraz straty wynikające z sezonowych wahań produkcji. Dzięki kilku prostym kalkulacjom można określić, jak bardzo opłacalne jest ładowanie pojazdu z własnego źródła energii.
Krok 1 – Ustal średnie zużycie energii i przebieg auta
Na początek należy określić średnie zużycie energii przez samochód – najczęściej wynosi ono od 13 do 20 kWh na 100 km w zależności od stylu jazdy i warunków drogowych. Następnie trzeba określić, ile kilometrów auto przejeżdża rocznie – np. 15 000 km. Pomnóż średnie zużycie przez liczbę kilometrów i podziel przez 100 – w tym przykładzie (15 000 × 17 kWh) / 100 = 2 550 kWh rocznie. To właśnie tyle energii musi wygenerować system PV, aby zasilić auto elektryczne w ciągu roku. Tego typu kalkulacje są podstawą w projektach fotowoltaika, gdzie obliczenia zapotrzebowania na energię stanowią punkt wyjścia do doboru mocy instalacji.
Krok 2 – Określ udział PV w pokryciu zapotrzebowania
Nie zawsze możliwe jest ładowanie auta w pełni z fotowoltaiki – wiele zależy od godzin użytkowania pojazdu i dostępności produkcji PV w tym czasie. Jeśli auto jest ładowane w ciągu dnia, a instalacja działa efektywnie, można założyć, że nawet 70–90% energii pochodzi z PV. Jeśli natomiast ładowanie odbywa się głównie wieczorem, udział PV spada i wzrasta udział energii pobieranej z sieci. W projektach instalacje fotowoltaiczne, przyjmuje się różne scenariusze pracy – od pełnego pokrycia po mieszane zasilanie, co pozwala bardziej realistycznie podejść do analizy kosztów.
Krok 3 – Uwzględnij straty systemowe i ewentualny net-billing
Produkcja energii z PV nie zawsze idealnie pokrywa się z zapotrzebowaniem na ładowanie, dlatego część energii może trafiać do sieci i być oddawana w systemie net-billingu. Należy uwzględnić, że odsprzedaż prądu do sieci i późniejszy jego odkup może wiązać się z 20–30% stratą wartości. Dodatkowo, w systemach bez magazynu energii trzeba uwzględnić chwilowe przeciążenia lub przestoje. W projektach fotowoltaika, kalkulacje zawsze biorą pod uwagę tzw. współczynnik autokonsumpcji oraz straty systemowe wynikające z konwersji, kabli i urządzeń pośrednich.
Krok 4 – Przelicz koszty stałe i amortyzację
Nawet jeśli energia z PV jest „darmowa”, warto uwzględnić koszt budowy instalacji, jej utrzymania i ewentualnych napraw lub wymiany komponentów. Przyjmując, że system PV kosztował 30 000 zł i będzie działał 25 lat, jego roczny koszt amortyzacji wynosi 1 200 zł. Jeśli 2 550 kWh przeznaczamy na ładowanie auta, daje to koszt 0,47 zł/kWh – wciąż znacznie mniej niż w przypadku zakupu prądu z sieci. W instalacjach instalacje fotowoltaiczne, często prowadzi się symulacje porównawcze pokazujące opłacalność PV przy różnych poziomach użytkowania pojazdu i cenach energii.
Czy ładowanie z PV jest rzeczywiście tańsze?
Zdecydowanie tak – nawet przy uwzględnieniu kosztów inwestycyjnych, energia produkowana przez PV jest tańsza niż energia z sieci. W praktyce koszt jednego „elektrycznego kilometra” może wynosić 0,07–0,12 zł, co oznacza znaczne oszczędności w skali roku. Właściwie dobrana instalacja PV to najbardziej efektywny sposób na obniżenie kosztów eksploatacji auta elektrycznego.